Neen!

Naar school.

Wat een gedoe, in de kranten, de laatste dagen. Pascal Smet verzekert alle ouders dat hun kindje een plaats heeft in een school op 1 september. Een stoutmoedige bewering, aangezien Pascal Smet niet weet hoeveel kindjes er precies van een plaats moeten voorzien worden. De vrije schoolkeuze wordt hier en daar in twijfel getrokken, en dat is voor zover ik kan inschatten een goede zaak. We kunnen er maar eens over discussieren. Vergelijkingen met buurlanden en vooral met Finland (dat op gebied van gelijke kansen en onderwijs een voorbeeldfunctie heeft in Europa) worden gemaakt. Er wordt ook overdreven, natuurlijk: volgens de gazet zouden in Finland ouders niks in de pap te brokken hebben, en dat is niet correct. Het systeem is daar eenvoudig: voor elk kind wordt een plaats gereserveerd in een school dicht bij de woonplaats. De ouders krijgen die plaats medegedeeld maar kunnen die weigeren. Als ze weigeren moeten ze zelf voor een plaats zorgen. Er is dus nog steeds keuze, jawel. Alleen kiest meer dan 90% voor de toegewezen school en dat lost een groot deel van de problemen al op voor ze zich stellen.

En waarom kan zo’n systeem hier in België zo moeilijk? Wel, allereerst is er dat akkefietje van de grondwet, waarin vrije schoolkeuze staat ingeschreven. Stel dat we daar al uberhaupt iets aan zouden veranderen, dan nog zijn er een aantal obstakels. Laten we de Pisa-uitslagen er even bijnemen: dat zijn die testen bij 15 jarigen waar iedere keer weer euforisch over gedaan wordt in onze gazetten. Vlaanderen scoort namelijk gemiddeld bijzonder hoog. Nergens wordt in deze vermeld dat geen enkele regio grotere verschillen heeft tussen de zwakst scorenden en de hoogst scorenden, maar alla. Dat is een ander verhaal, waar ik op zijn tijd wel eens een boom over wil opzetten. Laat ik het voorlopig houden op: het is niet dat Vlaanderen bevolkt is met de helft heel slimme en de helft heel domme kindjes. Maar als ge Pisa bekijkt, dan zou een mens dat bijna gaan geloven.

Maar Pisa-uitslagen, dus. Daaruit kan je het verschil tussen scholen aflezen. En dat is veel te groot in Vlaanderen: er zijn heel hoog scorende scholen en heel laag scorende, dus het maakt wel degelijk uit waar u uw koter naartoe stuurt. In — hier ben ik weer — Finland halen ongeveer alle scholen ongeveer dezelfde scores. Een paar uitschieters niet meegerekend. Daar maakt het dus minder uit. Als alle scholen even goed zijn, dat gaat uw uk toch gewoon naar de school om de hoek, nietwaar?

Bent u nog mee? Volgend probleem in Vlaanderen: er zijn teveel projecten. Gemeenschapsonderwijs, katholiek onderwijs, ander vrij onderwijs, stedelijk, gemeentelijk, provinciaal. Freinet, Steiner, Dalton, Jenaplan. Honderden projecten, en ouders kiezen vanzelfsprekend voor een project dat zij aanhangen. Als we — oh, gedurfde suggestie — al eens zouden beginnen met het afschaffen van de netten? In de zogenaamde voorbeeldlanden zitten grote meerderheden van de leerlingen in het officieel onderwijs. Omdat het grootste deel van de scholen gewoon het officieel onderwijs zijn. Zouden we durven? Of hangt u nog heel erg aan een kindje dat over Jezus leert in de klas? Niks op tegen: het officieel onderwijs zou ook godsdienstlessen kunnen inrichten zo u dat echt wenst.

Tot slot nog even dit: een maatschappij krijgt het onderwijssysteem waar die maatschappij zelf voor kiest. De uitval van beginnende leerkrachten is schrikbarend hoog. Maar denkt u even in de plaats van pakweg een pas afgestudeerde regent economie: een job op 2 verschillende scholen, samen 80%. Vervangingen, van hot naar her en slechts zekerheid voor een paar maand. Dan opnieuw een andere school, andere regels, systemen,…. Of de andere optie: vast contract, onbepaalde duur, in een financiële instelling van uw keuze. Een loon dat 15% hoger ligt dan uw startloon in het onderwijs. Zekerheid en geen stress over of ge volgende maand nog werk gaat hebben. En dan zijn we verwonderd dat er een tekort aan leerkrachten dreigt? Ik niet, neen.

Een maatschappij krijgt het onderwijssysteem waar die maatschappij zelf voor kiest. Als die maatschappij de budgetten voor onderwijs steeds maar verlaagt (Wist u dat het geld voor onderwijs sinds de jaren 90 van 6,9% van het BNP naar 5% van het BNP vandaag is gegaan?), weigert te investeren in lerarenopleidingen (wij moeten ook dit jaar weer een paar procenten besparen, jawel), zijn leraren niet omkadert en respecteert, GOK-ondersteuning afschaft,…: hoe wilt u dan dat uw kind in godsnaam een plaats heeft in een school? Denkt u anders daar eens over na, als uw regering het heeft over belastingsverlaging voor bedrijven en u nog eens een premie stort halverwege het jaar omdat u werkt. Een premie die overal met grote affiches en dure reclame-campagnes wordt aangekondigd, overigens. Want het zijn altijd bijna verkiezingen, nietwaar.

16 thoughts on “Naar school.

  1. Ik kan het niet meer eens zijn. Ik werk in het beleid (ga hier geen details geven, want ik blijf graag een beetje anoniem op dat grote internet) maar als ge de ongelijkheid in het onderwijs begint te vatten en de ruwe cijfers bekijkt, beseft ge meer en meer dat er heel wat misloopt in het onderwijs. Jammer genoeg merken wij nogal vaak dat de onderwijssector nogal (understatement)gebetoneerd is en dat jammer genoeg een heel aantal spelers vooral hun eigen belangen verdedigen ipv dat van alle kinderen en jongeren in onze samenleving.

  2. Amai, wat een verhaal, maar inderdaad een eye-opener.
    Eerlijk, ik ben echt supercontent dat wij nog konden kamperen voor de school van onze keuze (allez, tweede keuze want de school vlakbij was al volzet door de voorrang broers/zussen)…blij dat dat achter de rug is.
    Ik hoop alleen dat we dat voor ‘t middelbaar niet meer opnieuw moeten doen.

  3. Zeer correct, en duidelijk verwoord. Oh, was uw voorstel maar een realiteit.
    Kamperen voor scholen vind ik niet echt ‘beschaafd’, eerlijk gezegd.
    i., ge moet in de politiek stappen, verdorie.

  4. Ge hebt helemaal voor de volle 100% gelijk en ‘t is proper en coherent bij elkaar geschreven. Tot ge de uitschuiver maakt “Of hangt u nog heel erg aan een kindje dat over Jezus leert in de klas?” en daarmee devalueert ge uw verhaal, wat jammer is.

    Ja, de meerderheid van de mensen wil écht dat hun kindje leert over Jezus in de klas, duh.

    Als er (veel) meer scholen VO zijn, het merendeel idd. katholisch, is het toch gewoon logisch dat er meer mensen in terecht komen? Misschien zijn er ook wel mensen die van geen projectonderwijs moeten weten, of van onderwijs dat door stad, streek of land ingericht wordt? Zijn dat allen Jezus-lovers? We spreken over 63% (LO) tot 75% (SO) hé, da’s nogal populistisch om te stellen dat die allemaal voor Jezus zijn.

    (bron: http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken/)

  5. Netten afschaffen ja joepie.
    Merendeel van ouders maakt al lang niet meer de keuze om kind katholiek op te voeden. Merendeel van de ouders maakt de keuze ” ‘t is katholiek, ‘t zal wel degelijk zijn “.
    En opleiding hervormen. Ja joepie en zorg dat de mannen willen blijven. We hebben een schrijnend tekort aan mannen (en dan valt het op onze school nog mee…). Meer en meer krijg ik het gevoel dat jongetjes niet meer weten hoe ze zich moeten gedragen.
    Maar netten afschaffen zal een boel kosten. Wij moeten het bv. stellen met maximum 1 kuisbeurt in de week en met bankjes uit de jaren stillekes. Het gaat er wel wat luxueuzer aan toe in stedelijk of gemeentelijk onderwijs.

  6. Ja!
    Meer mannen in het onderwijs, alstublieft.
    Mijn dochter zit in het vijfde leerjaar, en moet het al die tijd alleen met vrouwen stellen. Op zich niks op tegen, maar ze zou zo’n deugd hebben van eens een andere aanpak, een andere visie. Mannen handelen incidenten vaak op een andere manier af, en die verscheidenheid zou verrijkend zijn.
    Wat het stedelijk of gemeentelijk onderwijs betreft: is dat echt zo, dat het er daar luxueuzer aan toe gaat? Is dit niet één van die vastgeroeste vooroordelen, net zoals het katholiek onderwijs garant staat voor kwaliteit?

  7. Dat katholiek onderwijs degelijker is, is idd. een vastgeroest vooroordeel.
    Maar dat het katholiek het met minder moet stellen is dat niet. Komt dat zien.

  8. goh, ik hoefde niet persé die school maar wél het net, daar kom ik eerlijk voor uit. (het stadsonderwijs in gent is dan ook van een zeer goede kwaliteit) Dus waarom geen systeem waarbij je op voorhand opgeeft welk net je kiest en dan krijg je een school toegewezen. maar dan wel op voorwaarde dat alle randdinges overal gelijk zijn. Dus in 1 school warm eten over de middag, dan overal, (of een dagverblijf etc…) Mijn moeder begrijpt dat niet, van die wachtlijsten. Er zijn meer kinderen moeder zeg ik dan én mijne zoon zal niet in een klas met 40 kinders zitten zoals wij wél vroeger. (kan niet zeggen dat ik daar eingelijk last van gehad heb). Maar ’tis een feit dat vroeger de ‘speciallekes’ heel vlug uit het gewone onderwijs verdwenen en nu niet meer. ik begrijp dat scholen daarom een max. aantal kindjes in een klas toelaten, het moet werkbaar blijven voor de leerkracht, absoluut. En dat dat niet altijd simpel is om xtra tijd en aandacht te moeten investeren… maar ik hoop héél erg dat mijn dochter later ook als ‘specialleke’ in een gewone klas op een gewone school terecht zal kunnen..

  9. Net wat ik nodig had 🙂

    Wij wonen al drie jaar in het buitenland, kunnen en willen ons contract hier nog met drie jaar verlengen. Maar we hebben (na maanden nadenken, consulteren, mediteren) moeten beslissen om terug te keren. Onze oudste dochter moet nl. nodig beginnen aan middelbare studies. Ze is hier al bezig in y7 (eerste middelbaar) en vindt het fantastisch. Het grote probleem voor ons is dat we haar onmogelijk kunnen laten terugkeren naar een Belgisch systeem als ze in pakweg het derde of vierde middelbaar zit. Het systeem hier is zo dat je de eerste vier jaren van het middelbaar heel algemene kennis krijgt, weinig of geen examens en je mag proeven van van alles wat. Pas in de twee laatste jaren wordt het menens, kies je een richting en is het studeren geblazen. Terugkeren na y10 (4de) betekent dus een enorme achterstand in wiskunde, Nederlands, Frans. En dan spreken we nog niet over de sociale gevolgen. Maar geen optie dus. De hele rit uitdoen: OK, maar er volgen nog twee andere kinders met hetzelfde probleem. Dan eindigen we met 10 jaar verlenging. Tegen dan zijn zij hier gesetteld en de kinderen achterlaten aan de andere kant van de wereld is voor ons dan weer geen optie.
    Mijn punt: allemaal goed, zo’n fantastisch onderwijs, in welk net dan ook. Wereldwijd bij de besten behoren, academisch hoog scoren. Maar soms heeft het ook nadelen en merken we dat er voor (ex-)expat kinderen in België helemaal geen plaats is…

    BTW: hier gaan de kinderen ook naar de public school in je buurt. Wil je dat niet? Verhuizen naar de ‘catchment zone’ van de gewilde school is een optie, of goed viool kunnen spelen, of Hebreeuws kunnen spreken, of heel goed zijn in sport. Of hen twee jaar op voorhand inschrijven in een privé school naar keuze, met de nodige financiële gevolgen van dien. Ook niet echt het beste systeem volgens mij. Maar vraag me niet hoe ze het wel moeten aanpakken. Het is een heel complex probleem. Plaatsgebrek in de eerste plaats, veronderstel ik en het toekennen van het lerarenaantal aan de hand van het aantal kinderen in de school in februari lijkt me ook wat ver gezocht. Ik denk dat een gemakkelijke oplossing niet bestaat.

    En nu zal ik onze vrienden en familie een mail sturen om te vragen of ze op een avond in mei voor ons massaal kunnen bellen om onze dochter in een welbepaalde school in Leuven in te schrijven, want dat zal ons niet lukken van aan de andere kant van de wereld…

  10. Nog vergeten te vermelden:
    Op de publieke scholen hier heb je keuze tussen geen godsdienst, zedenleer, Buddist class, Catholic, Hebrew, Ba’hai, Anglican, Islam,… heel interessant en het biedt je de mogelijkheid om je kind te laten proeven van iets anders.

  11. @Blanckaert: Het kan zijn, ik heb zelf in het vrij onderwijs gewerkt, alleen kan ik de situatie niet vergelijken. Daar moet dan inderdaad dringend ook wat gelijkheid in komen.

  12. Wij hebben de voor ons dichtstbijzijnde school gekozen en moesten hier al zijn ingeschreven voordat onze kinderen een half jaar waren, anders zouden we verder moeten trekken.
    uw kind is nog niet aan het kruipen en je moet al aan school denken.

  13. Was van plan om vandaag op mijn blog een boomke op te zetten over de grootstedelijke inschrijvingspolitiek (zoals dat dus blijkbaar genoemd wordt).

    Bedankt voor de verhelderende uitleg in elk geval 🙂 Maakt de frustraties er niet minder op dat ik de dochter naar een school veel verder van huis en niet van onze eerste keuze moet sturen… maar zoals in eerdere commentaren vermeld: eye-opener.

Leave a Reply to Steven Noels Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *