En al

Ik ben een paar jaar geleden gestopt met schuldgevoel, en sindsdien gaat alles beter.

Vrees niet, jonge mensen. Ik weet dat jullie het stuk van Sofie hebben gelezen, op haar blog, of op de Knack of op de media die het daarna nog hebben overgenomen. Ze heeft gelijk, natuurlijk, zoals haar leven nu in elkaar zit, en ik ken de situatie bij hen behoorlijk goed zelfs. We hebben daar al wel eens over gepraat, zij en ik, en ik ken haar bezorgdheden. De keuzes die jonge mensen moeten maken zijn ook niet van de poes, en kiezen is per definitie delen in deze.
Maar ik wil toch efkes schrijven. Niet om oneer te doen aan haar verhaal, want er zijn veel mensen die hiermee worstelen, maar om ook te tonen dat het iets is waar ge uiteindelijk in groeit. Ge maakt keuzes, zoekt evenwicht en uiteindelijk vindt ge dat. Want kiezen, en dus delen, is niet per definitie verliezen. Integendeel.

Ik schrijf dit ook omdat het niet zo erg is als alles niet perfect loopt zoals ge het in uw hoofd hadt op uw twintigste. Of op uw dertigste. En omdat ik wat droevig word van jonge mensen die door ons aller angsten over de keuzes en problemen die een gezin meebrengt zeggen dat ze niet weten of ze nog wel kindjes willen. Want dat het niet te doen is, als ge het zo leest.

Vreest niet, jonge mensen. Want volwassen zijn, en een kindje hebben, dat brengt natuurlijk bepaalde uitdagingen mee. Maar het is vooral ook leuk, en schoon en het gezinsleven is ook zo zwaar als ge het zelf maakt.
Als ge denkt dat ge er klaar voor zijt: sluit uw ogen en spring, doe uw best, maar voel u niet schuldig of slecht als het niet allemaal lukt.
Morgen is er weer een dag, en dat kan een leutige zijn of een mindere. En daarna komt er nog eentje. En dan weer.

Het heeft bij mij jaren geduurd voor ik zover was, maar echt: niet te veel eisen van uzelf, dat is de beste beslissing die ge kunt nemen. En het besef dat schuldgevoel alleen lastig is voor uzelf, en iedereen waarvoor ge schuldgevoelens hebt daar absoluut niks aan heeft.

Maar u bent natuurlijk op zoek naar praktische tips over hoe u ook zo’n vrolijk, monter en onbezorgd gezinsleven kunt hebben. Ik versta dat, dus daarmee dat ik schrijf.

1. Een vrolijk, monter en onbezorgd gezinsleven bestaat niet.
Er bestaat een relatief rustig en kabbelend gezinsleven met mensen die al eens kunnen lachen en waarbij de dramamomenten overbrugd kunnen worden. Als u dat heeft, dan bent u de eerste van de klas. Echt, het wordt niet beter dan dat. En dat is niet erg, want ge wordt daar heel gelukkig van.

2. Werkliefde beats Locatie beats Tijd beats Geld.
Ik doe mijn job doodgraag en ga zelden tegen mijn zin werken. Dat komt deels en ook omdat ik werk waar ik woon. Eens ge een gezin hebt is tijd wat ge het meeste tekort hebt. In Gent werken is daarom de belangrijkste beslissing die ik ooit heb genomen, om het leven leefbaar te houden.
Als mijn droomjob in Brussel was, dan zou ik in Brussel wonen. Op lange lesdagen begin ik om 8.15h met mijn eerste les, en eindigt de laatste om 17.45h. Als ik daar twee keer een extra uur verplaatsing bij zou nemen, dan heb ik geen leven meer. Ik verdien een pak minder dan in mijn vorige job, maar dat stoort mij niet. Of nauwelijks. Tijd is belangrijker dan geld, voor mij.

3. Steun en uitbesteding zijn geen schande.
Wij hebben het geluk om aan beide kanten op de grootouders te kunnen steunen, zeer hard. Mijn ouders vullen met de glimlach elk gat in onze agenda op, mijn schoonouders springen in als mijn ouders niet kunnen. We profiteren daar niet van, en ik ben ervan overtuigd dat ze dat voelen. Ik vraag zelden om op de kleine te passen voor zaken die niet werkgerelateerd zijn, omdat ik gewoon niet zoveel niet-werkgerelateerde dingen doe. Daarover later meer.
Ik voel mij daar niet schuldig over, omdat het win-win-win is: wij kunnen met een gerust hart en volle focus ons werk doen, de kleine wordt fantastisch gesoigneerd, én de grootouders zijn zot van het kind en hebben haar graag bij zich. Win-win-win.

Verder doen wij niet graag van huishouden, dus hebben wij twee keer per week een poetshulp, die ook strijkt en de ruimte heeft om dingen te doen die ik vervelend vind, zoals bedden verschonen. Ik zie mensen soms met hun ogen rollen als ik dat zeg, maar ik schaam mij daar niet over. Er was een tijd dat ik geen poetshulp had — Lang geleden. De eerste zes maanden dat ik alleen woonde, denk ik. Ik was de allereerste in mijn hele vriendenkring die iemand betaalde om dingen te doen die ik liever niet zelf doe. En daar is dus niks verkeerd mee, ik vond dat al heel snel de investering meer dan waard. Want dat kost wat geld, maar opnieuw: zie verder.

Eerst kwam de hulp eens om de 14 dagen. Toen kreeg ik een kind en kwam ze wekelijks. En toen ging het lief nog meer werken, werd ik vervelend omdat ik meer moest huishouden en sindsdien komt ze twee keer per week. Soms kijken mensen dan wat raar, en pakweg vijf jaar geleden zou ik het gevoel gehad hebben dat ik faalde in mijn huishoudcapaciteiten, maar daar doe ik niet meer aan mee.

Net zoals ik mij ook niet meer schuldig voel als mijn mama mijn huis opruimt of een strijk doet (al zal ik het nog steeds zelden zelf vragen om zoiets te doen). Net zoals ik het absoluut niet erg vind als mijn papa mijn huis helpt verbouwen. Of mijn schoonmama mijn terras heeft geschuurd terwijl ze oppast. Geen schuldgevoel, ik geniet gewoon en zeg: danku, dat is heel lief dat ge dat doet, en ik heb dat graag. Ik meen dat ook oprecht. En neen, dat is niet profiteren. Ouders helpen hun kinderen graag, en ik zou hetzelfde doen voor mijn kinderen. En als onze ouders hulp nodig hebben, dan zijn wij er ook, altijd.

4. Kies (of ook: alle zie-verders hierboven)
Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik niks heb opgegeven voor mijn kleine en Het Gezin. In mijn geval: ik ga bijna niet meer uit, ik koop bijna niks meer en ik heb geen hobby’s buitenshuis. Ik ga om de twee weken naar het voetbal, met mijn papa, maar voor de rest blijf ik thuis, voornamelijk. Op weekendavonden, en heel vaak in de week ook, is mijn lief uit werken, en dan werk ik thuis. Ik steek het kind in bed, en ik bereid mijn lessen voor, lees papers, corrigeer en doe ander schoolwerk tot elf of twaalf uur. En dan ga ik slapen. Ik kijk nauwelijks TV, lees geen boeken meer en sport niet. Dat lukt niet meer, en ik vind dat een kleine opoffering voor wat in de plaats komt: tijd overdag om met de belangrijke dingen bezig te zijn. De kleine, mijn lief, mijn familie en vrienden.

Er zijn ook zaken waarvoor ik standaard pas, tenzij het echt vlotjes uitkomt zonder geregel. Zo doe ik geen nieuwjaarsrecepties, geen werketentjes voor pensioenen, geen avondvergaderingen, geen extra-curriculumdingen met de collega’s. Hoe gezellig dat soms ook kan zijn, ik doe dat gewoon net niet graag genoeg om daar zaken voor te regelen. Weekendjes weg met vriendinnen, zijn nog zo’n voorbeeld, zij het dat ik dat wel veel liever doe dan werkdingen. Ik geniet daar enorm van als het eens lukt, maar meestal ben ik al moe als ik denk aan al het geregel alleen al. Babysit, mijn werkritme dat verstoord is, achteraf werk inhalen, te weinig slaap en daardoor een week moe. Als het dus past: zeer graag. Maar ik wring mij niet in 1000 bochten. Want dat moet niet meer van mezelf.

Dat van nauwelijks nog iets kopen heeft in sé niks met gierigheid te maken. Ik had gewoon op een bepaald moment genoeg, een beetje zoals bij haar (zie dit artikel). Gewonnen: tijd, een gerust gemoed, geld. Om drie uur extra poetshulp per week te betalen, bijvoorbeeld. MWOEHA!

59 thoughts on “Ik ben een paar jaar geleden gestopt met schuldgevoel, en sindsdien gaat alles beter.

  1. Wel wel wel, wat een storm op dinsdagavond. Ik las eerst het stukje van Sofie. En probeerde me door alle commentaar heen te werken, wat dus absoluut niet lukte. Het thema leeft dus echt wel.
    Onze situatie is best wel anders, maar toch stormt het in mijn 42jarige hoofd. Want ik heb er voor het eerst sinds mijn universiteitsjaren geen vertrouwen in. Misschien dat ik dat wel nog in een blogje uitwerk.
    Ik wil alvast toch even kwijt dat, hoe lastig het soms ook is, het 40 jaar terug volgens mij zeker niet eenvoudiger liep. Less is more, maar dat moet je absoluut niet noodzakelijk toepassen op de tijd die je met een kind doorbrengt. Daar is een goed evenwicht belangrijk. Want ook voor een kind geldt : trop is te veel (wat betreft de mama- en of papatijd).
    Enfin, het is te laat op de avond om verstandig te denken, maar dit is hier een interessant onderwerp.
    🙂

  2. Dit is wat ik dacht toen ik Sofie haar stukje las. Alleen kan ik dat niet verwoorden gelijk gij! Dus: schitterend en merci!

  3. Ik kan alleen maar dromen van zulke korte dagen. Jouw lange lesdagen zijn mijn gewone dagen. Grootouders wonen niet dichtbij en ergens anders werken en wonen verbetert die situatie niet meteen. Ik heb respect voor wat je schrijft, maar ik begrijp de noodkreet van vele mensen. Het is een van de redenen waarom ik kinderen op dit moment niet zie zitten… En ok je mag je daar niet door laten afschrikken, maar toch gebeurt het. En ik vermoed dat ik niet de enige ben in mijn leeftijdscategorie (30). Het feit dat je tegenwoordig succesvol EN een goede moeder van vele kinderen moet zijn, helpt niet bij de gemoedstoestand. Ik snap het jou blogpost. Ik ben blij te lezen dat er mensen zijn waarbij wel alles lukt, maar eerlijk geloof ik ook al die collega’s rond mij die het niet meer zien zitten, zelfs niet als ze 4/5de werken…

  4. Dicht bij uw werk wonen, vind ik ook een waardevolle tip. Waarom al die mensen die in Brussel werken per se in Gent willen (blijven) wonen, is mij een raadsel.

  5. En toch, het is een cliché maar je krijgt zoveel terug van jouw kids!
    Ik heb het geluk van een werkgever te hebben waar het flexwerken is ingevoerd en dat betekent dat ik af en toe kan thuiswerken. Dat plaatsonafhankelijk werken is een grote stap vooruit vind ik, hopelijk volgen andere werkgevers ook snel…

  6. yes, dankjewel, echt waar, hier word ik goedgezind van.
    Ik las gisteren het verhaal van Sofie en ook wij rijden van ‘s morgens half acht rond om ene naar de opvang te brengen (een dorp verder want bij ons was geen plaats), daarna de volgende naar school … en ‘s avonds in de omgekeerde volgorde … Met veel geluk om kwart na zes thuis, koken, eten … enz … Maar toch vond ik het wat negatief en ontbrak er een stuk … en dat stuk las ik net hier … Voila, dat is wat ik wou zeggen 🙂 Merciekes!

  7. Schoon wat ge schrijft. Als alleenstaande moeder heb ik echter geen geld over voor een poetshulp. En geen ouders en schoonouders die mij eens een handje helpen. En ja, ik werk in Brussel en verlies dus veel tijd aan pendelen. Naar Brussel verhuizen zie ik echter niet zitten, want dan heb ik helemaal niemand meer. En in mijn woonplaats werk vinden, ik zou het geweldig vinden, maar durf de sprong niet te wagen, uit financiële overwegingen.
    En toch, ik klaag niet. De liefde die ik van mijn zoontje krijg is onbetaalbaar. En ik red het allemaal wel redelijk. Maar heel af en toe groeit het mij allemaal een beetje boven het hoofd. En daar komt je tip goed van pas: geen schuldgevoel als niet alles perfect is. Ik probeer het te leren…

  8. Schuldgevoel, daar doe ik ook niet aan mee. Al niet meer van vóór ik kinderen had, ik ben daar op een bepaald moment gewoon mee gestopt, en dat werkt inderdaad bijzonder bevrijdend.

  9. Hier wordt ik nu zoooooooo vrolijk van. Sofie heeft gelijk hoor en als Gé haar stuk leest: diep ademhalen en niet in paniek geraken. Maar dit is zo schoongezegd ook! Ik worstel daar nog altijd mee dat geen schuldgevoel hebben! En de dingen overlaten aan mijn ouders ( oei oei) dan nemen die alles over en IK kan dat toch zelf. En dan die poetshulp: graag terug maar we vinden er geen en laat ik eerlijk zijn: ik vind ook altijd dat ik het zelf beter doe. En dan onze lieve schatten (4): ik raak in paniek als er eentje eens een slechter schoolresultaat heeft, of niet direct doe wat ik vraag, of te moe is, of, of, of,…. . En als ik dit dan lees, lijkt de oplossing zo eenvoudig: stoppen met te doen wat iedereen verwacht en blij zijn met dingen waar ik en bij uitbreiding mijn gezin vrolijk van worden. En dat zal wel iets zijn van de jaren ( ben nog maar 33 maar ik ben in veel dingen echt wel al rustiger en gematigder) en dat zal dus allemaal wel beteren! Maar ik wil geen jaren meer voorbij laten vliegen en vooral nu genieten en zo nu en dan lukt dat. En als ik dan al die reacties en overige teksten hierover lees, stelt dat allemaal weer wat gerust. En al wie nog moet beginnen, geven we dan dit mee: eens Gé besluit er voor te gaan, ogen dicht en springen! Gé komt echt wel goe terecht als Gé min of meer een plan hebt in uw hoofd en veel liefde om de dingen te overbruggen!

  10. Ik vraag me af of deze vragen eigenlijk allemaal zo nieuw zijn. Mijn ouders gingen ook met twee voltijds werken, hebben ook een huis gebouwd, hadden ook twee kinderen op te voeden. Ik denk dat veel dertigers twee werkende ouders hadden/hebben, niet? Zij deden het toch ook allemaal? Wat is het verschil met nu? Worstelden zij met diezelfde vragen? Anderzijds: ik zou het persoonlijk ook niet zien zitten mijn job met kinderen te combineren. ‘s Avonds is het al genoeg rushen om voor twee volwassenen eten te voorzien en het huishouden min of meer op orde te houden. Ben blij dat ik geen omwegen langs kinderopvang/school/grootouders moet doen… Gelukkig heb ik geen kinderwens. Mocht die er alsnog komen, zal ik ook moeten kiezen: ander werk (ik zit ook in een sector waar de jobs niet dikgezaaid zijn), dichter bij het werk gaan wonen (nu 2,5u reistijd per dag), minder werken, en/of proberen de grootouders in te schakelen om de kinderen af te halen wanneer de crèche sluit. Ander werk of verhuizen zie ik net zoals Sofie niet meteen zitten. De andere opties misschien wel, mocht het nodig zijn. Maar dan moet je natuurlijk wel de luxe hebben te kunnen kiezen voor minder werken en/of gepensioneerde ouders in de buurt hebben.

  11. goed geschreven en ik volg veel van wat je zegt, zoals het sociale leven op sommige vlakken maar laten voor wat het is…ik heb daar ook geen nood meer aan en wil niet al dat geregel voor babysit en zo. Poetshulp en strijkhulp heb ik dan weer niet, maar ik heb dan wel geen schuldgevoel als mijn huis er eens vuil bij ligt. Ik snap bv niet waarom sommige vrouwen persé elke dag in een spic en span overhygiënisch huis willen wonen en om de 2 dagen hun ramen kuisen en zo…Van vuile ruiten ga je heus niet dood, denk ik dan.
    Wonen bij je werk…één keer gedaan, speciaal verhuisd voor m’n job en drie maand later liet m’n werkgever me vertrekken…zo zot ben ik dus niet meer. Gelukkig pendel ik maar een half uurtje op en half uurtje terug naar huis.
    En tijd voor m’n hobby hou ik ook, het maakt voor een deel toch wel wie ik ben, naast mama, partner en gedreven werkneemster voor m’n werkgever…

  12. Schoon verwoord, ik heb zelf nog geen kinderen maar als ik er aan denk krijg ik al koppijn..

    Ik pieker nu ook al over de keuzes die ik dan wil maken, over het feit dat beide onze ouders absoluut niet dichtbij wonen en hoe ik op werkgebied verder wil. Maar stap per stap komt dat wel en zoals je zegt, keuzes maken. Ik pomp nu al in mijn hoofd dat ik mijn sociaal leven niet zomaar wil vergooien en al zeker niet mijn hobby’s. Ach we zien dan wel, een schoon compromis zoeken!

    en @Caro: Brussel by night en Gent by night zou voor mij al een reden zijn daar niet te wonen 😉

  13. Haaa, heerlijk om te lezen!

    Inderdaad: het moet niet allemaal!

    Wij zetten ons zodanig onder druk om én de stralende jonge vrouw te zijn, én een blitzcarrière te moeten maken, én op een prachtige plek te wonen, én ergens anders ver weg te gaan werken, én kinderen te hebben, niet zomaar kinderen, maar welopgevoede, creatieve slimme en sportieve kinderen, én daar minstens wekelijks intressante uitstapjes mee te maken maar o god beware, toch niet op de grootouders te steunen, én elk jaar op reis te gaan én hobby’s te hebben, én lekker creatief alles zelf te doen in huis én prachtige kadootjes voor de petekindjes te naaien én én én… Dat is wat ik ook las in het stukje van Sofie en dat pakte op mijn adem.

    Als we nu eens wat minder willen, of wat minder moeten van onszelf, dan zien we dat het leven best wel meevalt hoor, meer nog: het is héérlijk!

    En geniet van je kinderen. Een blitzcarrière kan je altijd nog maken, als dat dan moet. En feestjes en weekendjes kan je later ook nog doen. Maar die eerste jaartjes van je kinderen kan je nooit meer inhalen. En zij ook niet.

  14. ik doe ook hard mijn best om geen schuldgevoel meer te hebben, meestal lukt dat maar soms…. ook alleenstaand met 2 kindjes waarvan ééntje die toch wat meer zorgen met zich meebrengt. ik werk 4/5 en ik heb een poetshulp. financieel is het heel nipt en gewoon mogelijk omdat ik nauwelijks nog iets voor mezelf doe. Dit jaar geen nieuwe kleren voor mezelf, zo kunnen we toch eens met vakantie. Enkel tweedehandsboeken of lenen id bib zo kan de Sint toch (gul) langskomen voor de kindjes. Opletten met waar we boodschappen doen, geen grote voorraden inslaan en opeten wat in huis is… restaurantbezoekjes zijn hier héél zeldzaam. Je moet idd keuzes maken en ik probeer altijd positieve keuzes te maken. Focussen op wat je wint uit kiezen, niet op wat je verliest. Schuldgevoelens zijn er nog als ik om 17.55 uur mijn zoontje als allerlaatste uit de schoolopvang ga vissen..

  15. Ik vraag me af, ben ik dan zo anders… Wij kozen bewust voor een klein huis, ik koos bewust voor een halftijdse job. We doen niet zoveel dure dingen, niet omdat we niet kunnen, maar omdat het niet hoeft en omdat we ze niet nodig hebben, want we genieten van elkaar. Ik heb me eigenlijk nooit veel aangetrokken van wat anderen van me vinden. Ik ben ik, en ik doe wat goed aanvoelt. En op dit moment is het halftijds werken super! Ik geniet van mijn kindjes en mijn lief, en ik geniet van mijn werk, ik heb tijd voor mijn hobby… Ik denk niet veel aan later, en zeker al niet aan een pensioen dat er hoogwaarschijnlijk niet meer zal zijn. We zien wel… Problemen moeten pas opgelost worden als ze er zijn.

  16. nog over dat wonen bij je werk…ik werk in Antwerpen, mijn man in Brussel. We zijn dus bewust halverwege gaan wonen, in het Mechelse. Want waarom mag alleen de vrouw dichtbij het werk gaan wonen en moet de man maar urenlang pendelen hé. Dat was ons idee er toch over. Ik merk in mijn omgeving toch vaak dat het rollenpatroon wel zo is, dat de man maar alle uren in het verkeer moet gaan kloppen. Niet eerlijk. Hij verdient evenveel tijd met zijn zoon als ik. Een keuze waar ik me toch wel heel goed bij voel, ook al moet ik dus zelf ook pendelen…

  17. +1 met baby, met meer dan 40 uren week, zonder poetshulp en toch leef ik nog en ben ik best gelukkig in mijn ongestreken kleren.

  18. Dat is weer schoon gezegd. En waar.
    De vraag over het pendelen hierboven: het hangt er ook maar van af, denk ik dan. Ik woon vlakbij het station in Gent en werk in Brussel vlakbij het Centraal station. In mijn geval is pendelen met de trein even efficiënt als in Schaarbeek bij de Reyerslaan wonen en met de bus naar mijn werk rijden. Steek daar nog een andere treinverbinding of een lange fietstocht of een metro bij en verhuizen zou misschien wel logischer zijn.
    Ik geloofde al niet in strijken toen ik alleen was en nu gaan alle lastige stukken naar het strijkcentrum en komt er een poetsvrouw om alle dingen te doen waar mijn leven te kort voor is. Dat lukt financieel en daar ben ik elke week weer bijzonder blij om.
    En hoe onze ouders dat deden? Mijn moeder is na het derde kind 60% gaan werken, had ook een poetsvrouw en deed heel veel beroep op haar netwerk. Ze sprak af met de ouders van mijn schoolvriendin wiens vader in ploegen werkte. De ene week haalde hij ons af van de school, zij stemde haar lesrooster en stagebegeleidingsrooster daar op af en op die manier lukte het meestal. Behalve alle keren dat we toch mee moesten met een bevriende onderwijzeres (je wilt niet weten met hoeveel kinderen we toen in de auto zaten) en mijn moeder ons dan daar kwam ophalen. En op woensdagmiddag bracht een andere onderwijzer ons naar huis, waar zij of de poetsvrouw op ons wachten om ons eten te geven. In de vakanties als ze vergaderingen of stagebegeleidingen of… had, kwam er een babysit of waren we op kamp of ging ik bij tantes gaan logeren. De meeste oudere zussen en schoonzussen van mijn moeder waren namelijk onderwijzeressen die toen (glorieuze jaren 60) moesten stoppen met werken als ze kinderen kregen.
    Mijn vader werkte al die tijd door, dat was de deal die ze gemaakt hebben.
    Mijn moeder heeft dan, op het moment dat ze wou verder studeren, geopteerd om enkele jaren loopbaanonderbreking te nemen. En is nadien weer 60% gaan werken. Het is door haar te zien dat ik weet dat ik dat nooit wil doen, deeltijds werken. Want toen een nieuwe directeur haar vroeg om haar uren te noteren, kwam ze steevast uit op 100% en meer, terwijl ze natuurlijk niet 100% betaald werd. Dus werk ik graaag, en fulltime, maar wel met redelijk afgemeten werkuren op kantoor, zodat ik mijn zoon kan ophalen.
    En dat allemaal combineren met zinvolle hobbies en al? Ik kan alleen maar spreken over mijn eigen ouders, maar die hebben hun hobbies gewoonweg heel fel afgezwakt. Een uurtje turnen als we in bed lagen voor mijn moeder en uurtje koor als we in bed lagen voor mijn vader op een andere dag in de week. Die waren gewoon blij dat ze dat elke dag weer gebolwerkt kregen, vier kinderen en jobs en zorgen voor ouders en een huis afbetalen en gelukkig zijn. En ook al dacht ik dat ik dus niet zou doen, hobbies afzwakken en al, dat is dus ook wel fel verminderd. Geen abonnement meer in de fitness, geen yoga meer, geen dansles, wel nog zangles en af en toe eens een voorstelling of film kijken. Maar veel, veel minder dan vroeger en dat is OK.
    Je kan niet altijd alles doen en ik volg Ilse daarin helemaal. Eens je dat beseft en je ervan uitgaat dat niet alles meer moet, komt er rust en rust, daar wordt je gelukkig van.

  19. Het thema laat me niet los. Volgens mij is dat hier toch een echt middenklasse-probleem. Veel mensen hebben de luxe niet om zich hier zorgen over te maken, die overleven gewoon (en neen, dan heb ik het niet over de derde wereld).
    Dus laten we met z’n allen gewoon gelukkig zijn met wat we hebben!

  20. Ik heb het hier al eens met mijn moeder over gehad en die zij: wij deden gewoon veel minder toen we in die fase zaten – werken, kinderen en huishouden. Al de rest werd een tijdje aan de kant geschoven. Ik doe wel veel: fulltime werken en pendelen, tijdsrovende hobby, engagementen hier en daar. Maar ik ben heel goed in dingen los laten en mij weinig zorgen maken (vooral in het huishouden :-)). En verder denk ik altijd: ik heb nog een heel leven om dingen te doen, dat moet niet allemaal persé nu (reizen, uitgaan, goed gaan eten, mij verliezen in mijn hobby,..)
    .

  21. Schuldgevoel en het bijhorend gezaag daarover is toch echt iets van onze generatie stel ik vast. Mijn ouders gingen ook voltijds werken, met vier kinderen. Ik heb nooit iets tekort gekomen of nooit iets van schuldgevoel gewaar geworden. Kiezen is verliezen. Woon je in Gent, maar werk je in Brussel, dan verlies je kostbare tijd voor je gezin. Wil je groot wonen, midden in de stad, dan betaal je daar ook voor en moet je waarschijnlijk voltijds werken. Als je voltijds werkt kan je onmogelijk de zelfontwikkelde moeder zijn met de was in de kast die elke dag om 16u haar kinderen aan de schoolpoort afhaalt. Dat is toch de logica zelve?
    Ik vind het spijtig dat men jonge mensen op die manier schrik aanjaagt om aan kinderen te beginnen. Aan een gezin beginnen is als het ware in het diepe springen en élke dag nemen zoals ze komt. En offers (willen) maken. Hoe dan ook.

  22. Moest mijn droomjob in Brussel zijn, dan zou ik in Brussel wonen”. Meen je dat echt? Want Bxl is toch een vrij andere stad dan groot dorp Gent…
    Mijn job (een droomjob is het lang niet maar ik doe het redelijk graag en in mijn sector zijn de jobs niet dik gezaaid) is in Brussel. Ik zit elke dag kleine drie uur op het openbaar vervoer. Plus 8 uur werken is dus een werkdag van meestal 8u30-19u30. Maar naar Brussel verhuizen? No way. Zowel ik als mijn wederhelft werken dan nog in regio Schaarbeek, maar ik zou hier echt niet kunnen aarden. In een andere wijk in Bxl wonen en dan het openbaar vervoer? Dan kan je evengoed 30 tot 45 minuten onderweg zijn. Bovendien zijn er in Bxl amper Nederlandstalige crèches en scholen, mijn schoonbroer is om die reden uit Brussel weggegaan net voor de oudste naar de kleuterschool moest.
    In Gent werken dus. Graag! Maar een goeie job in de buurt vind je ook niet op 1 2 3. Hopelijk komt dat er ooit van, het is alleszins mijn ambitie op de lange termijn.
    Grootouders om in te springen is hier ook beperkt, de schoonmoeder woont op 20′ rijden, mijn eigen vader op 1u15 en mijn mama is overleden.
    Toch ben ik niet ongelukkig. Ik werk 4/5e en zie mijn zoon weinig van maandag tem donderdag maar veel op de overige 3 dagen. En lang leve de poetshulp.
    ‘t Is keuzes maken he. Je kan niet alles hebben. Soms knaagt dat. Ik ‘kies’ er voorlopig voor om zotlang onderweg te zijn naar Brussel. We zien wel hoe lang dat nog houdbaar is. Maar je erin druk maken heeft geen zin.
    Veel woorden om eigen te zeggen: goed gezegd! Beetje loslaten, keuzes maken en proberen met de gevolgen daarvan te leven. De ene dag gaat dat al beter dan de andere.

  23. Wauw, heel herkenbaar… Ookal is er nog geen kleine.
    Grote kuis houden in de schuldgevoelens is altijd top!

  24. Ik werd helemaal gek van het idee mijn kindjes te laten opgroeien in handen van opvang.
    Ik nam de beslissing om deeltijds te werken en geniet nog elke dag van die keuze. Ik kom niets te kort, kuis zelf mijn huis, heb heel veel tijd voor de meisjes en kan ze opvoeden zoals ik het me had voorgesteld. Ik heb de kritiek over mijn halftijds werken en “voor de rest in de zetel hangen” snel van me afgeschud.

  25. In Brussel werken en in Gent wonen is voor mij een logische optie. Ik woon dicht bij het station en ook mijn job is dicht bij het station, ik ben sneller ter plaatse dan veel van mijn colleag’s die in Brussel wonen. Schaarbeek valt best mee als je wat uitkijkt, maar betaalbaarheid is dan vaak weer een probleem. Dus ja, ik heb geen grote tuin, maar heb hier ook geen behoefte aan. Ik wil mijn weekends niet wroeten in de aarde, de was en de plas is voldoende, ik doe die zelf, maar niet fanatiek. En geen kinderen, omdat je daar met twee moet voor zijn

  26. Bij het meeste hierboven zit ik heftig ja te knikken omdat wij het ook zo doen. Met enkele hulplijnen, zoals veel verlof, grootouders die elk een dag per week instaan voor opvang, poetshulp…
    Als ik Sofie haar verhaal lees, ontbreken bij haar die hulplijnen. Dan zou ik het eerlijk gezegd ook allemaal niet meer zo goed zien zitten.
    Dus ja, jonge mensen, begin met een gerust hart aan een gezin. Maar niet vooraleer eens goed na te denken hoe je dat dan precies wil regelen. Ik heb niet voor niets mijn job in de privé vaarwel gezegd ten voordele van een job bij de overheid. 35 dagen verlof ipv 20, geen ooggerol bij het opnemen van ouderschapsverlof. Dat is mij oneindig veel meer waard dan een hoger loon maandelijks op de rekening.

  27. Wil toch even terugkomen op Katrien (23) die zegt: “Volgens mij is dat hier toch een echt middenklasse-probleem. Veel mensen hebben de luxe niet om zich hier zorgen over te maken, die overleven gewoon (en neen, dan heb ik het niet over de derde wereld).” Heb net een rapport gelezen over een bevraging in een zeer arme Brusselse wijk en daar is één van de voornaamste redenen van stress bij moeders dat ze hun werk niet gecombineerd krijgen met hun gezin. Dus ook daar leeft het probleem en uiteraard nog veel meer aangezien zij het financieel zeer moeilijk hebben, vaak laaggeschoold zijn etc. waardoor deeltijds werken vaak geen optie is. Deze moeders hebben dus niet eens de vrijheid om een keuze te maken. En al helemaal geen middelen om een poets -opvang of andere dienst in te schakelen zoals in bovenstaand schrijfsel staat. De schrijfster haalt oplossingen aan die voor vele gezinnen niet haalbaar zijn en die voor vele ouders uit alle “klasses” al helemaal geen oplossing zijn voor het fundamentele probleem, nl. meer tijd kunnen spenderen met hun kinderen door deeltijds te werken zonder erop afgestraft te worden omdat je ervoor kiest niet deel te nemen aan de rat-tempo-race die de maatschappij iedereen opdringt met alle gevolgen van dien!

  28. @Bina, dat bedoelde ik eigenlijk: dat zij de keuze niet hebben. Natuurlijk ervaren zij die stress ook, maar ze moeten gewoon voltijds werken, én het huishouden doen én er voor hun kinderen zijn.

  29. Wat een reacties, dit onderwerp leeft duidelijk. Ik heb lang geprobeerd om deeltijds werken met twee kinderen te combineren maar zelfs dat bleek op den duur geen haalbare kaart meer en dus ben ik een beetje tegen mijn zin voltijdse huismama geworden. Ondertussen zijn mijn kinderen jong volwassen en werk ik terug na een scheiding, dus ja mijn pensioen zal geen vetpot zijn omwille van die beslissing en ja dat maakt mij ongerust.
    Ik geloof dat een groot stuk van het probleem nog steeds zit in het feit dat als het om kinderopvang en huishouden gaat nog altijd dikwijls eerder naar de vrouw wordt gekeken. In de Scandinavische landen is dat bijvoorbeeld anders verdeeld. Misschien ligt daar een stuk van de oplossing?

  30. Ik ben het met de commentaar van Liselore : “schuldgevoel en het bijhorend gezaag daarover is toch echt iets van onze generatie stel ik vast” wel eens.
    Ik zocht nog eens een logje op dat ik ooit schreef…
    http://bentenge.wordpress.com/2011/10/
    Ik heb mijn grootouders nooit horen klagen nog zagen. Ook mijn ouders gingen met twee werken en hadden dus weinig tijd voor hun twee zonen. Maw, in globo zijn wij de verwende generatie. We hebben zeer veel en willen nog meer.
    Dus beschouw ik punt vier van Kerygma’s betoog als het belangrijkste. Kies (en verlies ook een beetje).

  31. As said, heel wat mensen hebben nu eenmaal niet de luxe om (poets)hulp in te schakelen, en soms vallen hulplijnen weg, zoals in mijn geval, met een mama die er niet meer is en een ongeneeslijk zieke schoonmama.

    Dan wordt het ineens nog een pak moeilijker om te gaan voor je job, let me tell you. Of om de keuze voor een tweede te maken.

    Tegelijk: ik sprak vorige week met een paar expats, en die doen het ook hé. In het buitenland gaan wonen, en voor hun kinders zorgen, zonder al te veel back-up. Het is dus allemaal niet onmogelijk, zolang een mens maar geen perfectie verwacht.

  32. Nog geen kinderen en toch wel een beetje ongerust voor die totale stop van het sociale leven – maar het is inderdaad kiezen en verliezen!

    waar ik wel even op wou reageren: die negativiteit over Brussel! Het is echt een bevestiging van het cliche dat zoveel Vlamingen over Brussel hebben. Ik ben zelf van Antwerpen en heb heel snel na de vaststelling van anderhalf uur pendelen de oversteek naar Brussel gemaakt – nu vijf jaar geleden. Fantastische stad, echt internationaal, bruist cultureel enorm en je hebt er alles wat je wil en het Zonienwoud dichtbij. Ik fiets in Brussel en verkort mijn openbaar vervoer reistijd dus van een half uur naar tien minuten.
    Het is allemaal niet zo gecompliceerd als je je droomideeen durft loslaten en eens kijkt wat je kan doen met wat er voor je ligt. En boven alles: geen schuldgevoel!

  33. Wat Ruth zegt, Brussel is een geweldige stad! Mocht ik niet in Gent werken, ik zou het wel weten 🙂

  34. En wat als grootouders ver weg wonen? En wat als er één van je ouders doodziek wordt? En wat als je dus verhuisd bent voor een job? En wat als je man ook ver weg woont en laaaaaang dagen klopt? Akkoord, schuldgevoel helpt niemand verder, maar de gelukkigen onder ons mét helpende grootouders….geef ze vééééééél taartjes op zondag cadeau! Mijn vrees is een beetje dat er zal ‘gerekend’ worden op die grootouders. Is er dan niets anders dat het leven van jonge ouders nog iets draagbaarder kan maken? Het is niet voor niets dat de grootste portie burn-outs en depressies bij jonge ouders liggen hé…akkoord, kinderen, héél leuk, héél wijs..kan ze niet missen! Hebben ze een nier nodig? Prima, ksmijt er een paar hartkleppen bij desnoods…maar dat grote ‘moeten’…is vaak onhoudbaar! Ik onthou hieruit vooral dat je je latje héél laag moet houden. En geneiten waar kan…en jezelf keihard beschermen…

  35. Omdat het me toch nog tegen de haren instrijkt…ik ben oprecht jaloers op de mensen die de grootouders dichtbij hebben, echt echt echt waar. Wrijf asjeblief goe in uw handjes!Voel je daar niet schuldig over, maar denk twee keer na als er nog gezeur bijkomt over dat die hobby in de week nu niet meer lukt. Moesten wij nu eens met zijn allen vanachter ons raampke komen en iets makkelijker elkaar helpen….dan zou het ook eenvoudiger zijn…

  36. @ miss: ‘ge hadt’ is eigenlijk de correcte vorm, hoor, alleen weet bijna niemand dat.

    Ik herken veel. Ik heb doorheen de jaren (sinds onze dochter er is, eigenlijk) de lat ook lager gelegd. Ik ga niet zeggen dat ik het helemaal kan, er zijn dagen waarop ik nog altijd worstel. Maar ik kan het zo samenvatten: ik houd me bezig met de kindjes, mijn job (70%), het huishouden en de tijd die rest kijk ik een beetje tv, volg ik blogs (haja, wat doe ik hier anders) en lees ik wat. Films, op restaurant, uitgaan: het is er allemaal bij ingeschoten. Maar ik heb me ermee verzoend en ben zelfs gelukkig.

    De kindjes komen voor mij op de eerste plaats. Dat wil zeggen: de dochter gaat voltijds naar school maar blijft niet in de voor- of naschoolse opvang. De zoon gaat twee lange dagen naar de crèche en twee korte dagen. De rest van de tijd ben ik er voor hen, en ik geniet daarvan. Elke dag meer zelfs, nu ze groter worden.

    Mijn job is in Brussel, ik woon in Leuven. Geen lange treinritten dus, weinig frustratie. Mijn man werkt in Leuven. Onze tijd gaat dus niet verloren aan pendelen.

    Ik doe mijn werk graag, maar ik heb niet het gevoel dat ik mijn uiterste best moet doen. Ik heb ook weinig ambitie. Ik vind het vooral handig dat ik veel verlof heb, flexibele uren, een resem aan verlofstelsels die de combinatie werk-gezin vergemakkelijken. Het sociaal contact met de collega’s vind ik ook belangrijk, en het feit dat ik me op mijn werk niet anders hoef voor te doen dat ik echt ben.

    Ik ben streng wat het huishouden betreft. Het is niet hip om te zeggen dat je graag hebt dat je huis er netjes bij ligt. De meeste mama’s durven toegeven dat ze sloddervossen zijn en dat er een stoflaag ligt, voor het omgekeerde heb je precies meer moed nodig. Nu goed, ik ga er niet over liegen: ik kan moeilijk tegen rommel en vuiligheid. Ik heb geen poetsvrouw, wel een firma die vier keer per jaar de buitenramen komt poetsen (we hebben héél veel ramen) maar maniakaal ben ik niet.

    Ik laat leegte in mijn leven. Momenten waarop ik gewoon wat in de zetel zit, te prutsen, te niksen. Ik haast me niet graag, dus anticipeer ik. Zo zet ik ‘s avonds mijn kom havermoutpap met rozijnen al klaar voor de volgende dag. De tassen en kleren van de kindjes, de cornflakes in kommetjes: het staat allemaal klaar. Hoe idioot het ook klinkt, het werkt.

    Verder probeer ik ook te genieten van de momenten die ik vroeger als ‘onvermijdbaar’ beschouwde: de ochtenddrukte, de rit naar Brussel, de fietstocht van station naar school naar crèche naar huis. Ik probeer me bewust te zijn van wat er rondom mij gebeurt op die momenten, in plaats van me te haasten om snel iets anders te kunnen doen.

    En minder kopen: volledig mee eens.

  37. Wow, wat een hoop reacties. Ik ben echt superblij dat er zo beschaafd over gepraat wordt, in plaats van het schelden dat op andere online plaatsen gebeurt.
    Misschien nog even verduidelijken: dat ik in dit stukje zo vaak “ik” zeg, dat komt omdat dit over mij gaat. Over mijn gezin, en werkt voor ons. Ik spreek daar geen veroordeling in uit naar eender welk ander gezin. Iedereen moet zelf bepalen wat voor hem/haar haalbaar is.

    Maar waar ik wel veralgemenend in wil spreken is in dat van dat gepieker en dat schuldgevoel. Ik ben ervan overtuigd, zeer vast zelfs, dat als we wat minder veeleisend tegenover onszelf worden, dat we dan over het algemeen contentere mensen worden. En contentere mensen hebben meer veerkracht.

    En ja, ik weet dat wij veel geluk hebben met onze hulplijnen, en met de betaalde hulp ook. Ik ben daar zeer dankbaar voor, in die mate dat ik het bijna niet kan beschrijven.

  38. En die hulplijnen zijn zo gelukkig dat ze hulplijnen mogen zijn : het doet zo goed als je kleinkind zich thuis voelt bij jou en dan lief vraagt “Wanneer mag ik nog eens met mijn truncky bij jou komen slapen? ” .Zalig.Het doet deugd als je mag helpen wanneer je weet dat je kinderen het zwaar hebben . Mooi geschreven Ilse

  39. “Ge kunt niet alles hebben”, zeiden ze bij ons thuis zo nu en dan. Ik verstond wel wat ze me daarmee wilden duidelijk maken op dat moment.
    Stilaan wordt ook de bredere betekenis duidelijk. Ik heb zeer bewust gekozen voor 2 kinderen (als alleenstaande) en wist dat ik niet zo’n sterke hulplijnen had. Maar dat lukt ook hoor: een keuze maken en ervoor gaan. Gewoon de consequenties erbij nemen.
    Op restaurant? Vergeet het. Laatst de vraag gekregen: hoe koop jij dan niet alles bio of fair trade? Hm: ik koop vooral in Lidl en Aldi; budgetvriendelijk. Dus dan weet ik weer dat het beter zou kunnen, maar of mijn bankrekening het daar ook mee eens is? Ik ken mijn beperkingen in het huishouden al erg lang, maar nu ook mijn rug wat begint te protesteren zal ik wel stilaan beroep moeten doen op poetshulp. Dus dat wordt ook weer tellen en rekenen. Sporten of andere hobby’s? Eerlijk: ik zou niet weten wanneer… Al zal elke fervente sporter of diëtist mij verwijten dat ik wél tijd heb, als ik zou willen. (Ah juist; ‘s avonds vanaf 9u. Komt u babysitten, gratis en voor niks, anders kan ik het weer niet betalen).

    Ik ben pas in het systeem van 4/5de werken gestapt, voor 1 jaar (daarna ga ik mijn bankrekening opnieuw bekijken en berekenen of dit kan verlengd worden). En ik merk dat vooral de oudste een stuk meer ontspannen rondloopt, al kan het ook zijn dat ze op het einde van het schooljaar eindelijk gewoon is geraakt aan het schoolse ritme. Hopelijk merk ik de rust bij mezelf binnenkort ook.

    En al lijkt dit op een somber berichtje vol met ‘wat niet meer kan’: mijn leven is zoveel rijker nu, dat ik het meeste eigenlijk niet mis. Je verlegd gewoon je prioriteiten. En gek genoeg: dat gebeurt gewoon spontaan. Ge moet daar niet zwaar over zitten nadenken of filosoferen. Maar er u bewust van zijn: da’s altijd mooi meegenomen, want dan komt er weer tijd vrij om te genieten van de hele gewone fijne dingen in het leven.
    Zoals spontaan moeten meelachen wanneer in de kleuterklas van mijn oudste een andere Mini door het dolle heen is en de slappe lach krijgt wanneer haar papa haar komt afhalen 🙂

Leave a Reply to Dorien Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *