eten

Het gemberbier. Het recept.

Zullen we het een keer over gemberbier hebben? Awel ja, dat zullen we zeker. En wel om volgende redenen:

Ten eerste.
Gemberbier is afgrijselijk lekker. Het is gelijk gember zelve: gezond, heerlijk fris en heet tegelijk, een beetje tintelend, en nooit braaf. Gemberbier is frisdrank voor grote mensen.

Knipsel

Ten tweede.
Zelf gemberbier maken blijkt een heel boeiende bezigheid, die bovendien perfect te combineren valt met het leven van De Moderne Vrouw (m/v): ge hoeft er niet zo heel veel tijd in te steken, maar het is wel ongelooflijk fascinerend en telkens anders. En spannend. Na een paar dagen krijgt ge bovendien een persoonlijke band met uw fermenterende gemberbacterie-starter. Ik zorg voor de potten en flessen als voor een teer plantje, roer en bestudeer. Ik praat tegen mijn gemberbier. Ik heb het gevoel dat het luistert, ook. En dan drink ik het op want zie ten eerste.

Ten derde.
Ik heb, na ondertussen 6 batchen van 7 liter, het recept zodanig gefinetuned dat het perfect is. Mijn echtgenoot wordt van dit gemberbier bovendien (a) erg blij en (b) een beetje flatterend bezitterig (“neen. geen gemberbier in de punch gieten. het gemberbier is van mij.”) Dat maakt mij dan weer blij.
Blij gemberbier. Als ik ooit in massa-productie ga, heb ik mijn tagline al gevonden.
Maar samengevat: ik ben er dus uit, hoe het recept het beste werkt. En ik wil dat delen met u, zodat u ook blij gemberbier kan maken.

Ten vierde.
Ik ben bang dat ik mijn papierke met mijn recept ga kwijtgeraken. /doceert Zelfkennis is het begin van een verwittigd man!

Maar laat ons beginnen bij het begin.

Dit stukje had ook kunnen heten “hoe ik de eerste keer alles fout deed en het toch lukte, de tweede keer alles goed deed en dat niet bleek te werken en de derde keer in paniek sloeg en dat onterecht bleek en hoe alles daarna altijd weer goed kwam.”

Maar dat zou een belachelijk lange titel zijn. Het klopt wel: de eerste keer had ik een meevaller, want ik gebruikte foute gember, foute tools, foute suiker en toch was het gemberbier best ok. De tweede keer deed ik alles zoals het hoorde, en was obsessief met de potten starter en thee bezig. Mijn eindresultaat bruiste maar pover. De derde keer dacht ik na dag acht: “fuck, dat is schimmel”, maar ik had toen geen tijd om de potten schoon te maken en liet alles staan. Op dag 12 begon het bruisen en ik had nog nooit zo’n goede batch gehad.
Sindsdien heb ik vertrouwen en meer geduld. Ik wacht. Lang genoeg. En het lukt altijd.

Basisregels

– Dit is het recept een tijd geleden in De Standaard dat ik als eerste basis gebruikte
– Neem biologische gember en spoel of schil hem niet. Op de schil zitten bacteriën die je nodig hebt voor de fermentatie, en bio-gember heeft meer bacteriën.
– Gebruik voor de rest ook maar bioproducten: bio-rietsuiker en citroenen. Gezonder voor uzelf en voor de natuur.
– In recepten lees je overal “gefilterd water” maar dat is overdreven. Als je geen waterfilter hebt: giet water in een kan of je recipiënt, en laat een dag staan. De reden van het filteren is dat chloor in leidingwater de bacteriën doodmaakt. Mijn inhuizige wetenschapper leerde me dat de chloor na een dag zo goed als weg is, dus dat probleem was rap opgelost. En ge moet niet zo’n rare britta-kan kopen.
– Gebruik geen metalen gereedschap: het fermentatieproces lijdt onder metalen zeven, metalen lepels en al die toestanden. De beestjes gaan er blijkbaar van dood. Hout of plastiek for the win.
– Werk proper: was alles grondig af, steriliseer uw flessen voor het bottelen, pasteuriseer de dopjes. Ga niet proeven en dan dezelfde lepel weer in het bier stoppen. Dat is niet alleen vies, het kan ook schimmel geven. Het slechte soort.
– Neem uw tijd. Dat klinkt logisch, maar echt: neem. uw. tijd.

Fase 1 – De starter

IMG_4226

Duur:
Tien minuten werk, de paar dagen (pakt 3 tot 6) daarna een vijftal minuten werk per dag.

Nodig:
gember, rietsuiker, “gefilterd” water, een glazen bokaal van 1 liter (zoiets dus)

Hoe:
– op dag 1 rasp je een tweetal eetlepels gember grof. Rasp de schil mee. Gooi dit samen met twee lepels rietsuiker en een 800 ml water in de bokaal. Roer (houten lepel!) en zet weg.
– op alle volgende dagen roer je af en toe in het mengsel. Ongeveer één keer per dag voeg je een lepel geraspte gember en een lepel suiker toe. De beestjes eten geven, weetwel.

Wat gebeurt er?
Na een paar dagen vertoont je starter leven. Je ziet bubbels en beweging. Als je de bokaal opendoet kan je een plopje horen, van de druk. In principe zou je nu thee mogen maken. Maar wacht nog een paar dagen: tot het goedje echt goed bruist en schuimt en beweegt. Neem uw tijd, remember.

Fase 2 – Thee erbij

FullSizeRender (13)

Duur:
een half uur werk, een paar dagen wachten — langer dan fase 1 (6 tot 9 dagen)

Nodig:
300 gram gember, 400 gram suiker (of iets minder, maar nooit minder dan 300), het sap van 4 citroenen, een liter water minder dan dat er in uw grote recipiënt kan (het originele recept sprak van 8 liter, maar er kan maar 7 liter in mijn bokaal, dus ik maak 6 liter thee. Dat blijkt niet erg.)

Over het recipiënt. Het recept spreekt van een Dame Jeanne, maar ik heb liever een pot. Overzichtelijker en ge kunt eens roeren. Als ik geen grote bokaal had gehad, ik zou dit kopen, maar gebruik vooral wat u staan heeft. Zorg wel voor een deksel of iets om af te sluiten.

Hoe:
Maak thee van een deel van het (“gefilterd”, zie boven) water (ik neem zo’n twee liter) en de gember, die je in schijfjes hebt gesneden. Laat de gember onder deksel een kwartier koken. Roer daarna de suiker erdoor tot die opgelost is.
Giet de thee door een zeef bij de rest van het water. Giet door deze zeef ook het sap van 4 citroenen. Wacht. Wacht nog wat. Het is belangrijk dat de thee is afgekoeld tot minder dan lichaamstemperatuur voor je de starter toevoegt. Warmer = dode bacterie.
Als de thee is afgekoeld, giet je ook de starter door de zeef. Roer en sluit de pot af.

In de dagen die volgen mag je af en toe regelmatig roeren. En kijken.
Update 14/05/2017 – In één van mijn laatste batches merkte ik opeens oppervlakteschimmel. Op zich niet erg, zolang het niet zwart is of groen. Wegscheppen en niks aan de hand. Maar omdat het aangenamer is om ze niet te hebben, deed ik wat opzoekingswerk. Regelmatig roeren zorgt ervoor dat de schimmels niet kunnen “groeperen” en dan heb je er geen last van. Regelmatig roeren dus.

Wat gebeurt er?
Eerst niks. Een paar dagen lang ga je denken: ALLES IS KAPOT. Dat is niet waar, want opeens begint ook je grote bokaal te leven. Je mag dan bottelen, maar wacht lang genoeg. Hoe meer leven, hoe beter de gisting op fles.

Fase 3 – op de fles

IMG_3791

Duur:
een half uur werk, een vijftal dagen wachten

Nodig:
glazen flessen, een oven. Ik gebruik van die flessen van de ikea, maar eender welke soort met zo’n beugelsluiting is ok.

Hoe:
Was de flessen af en steriliseer ze. De truuk met de oven is het eenvoudigst: 10 minuten op 150° en dan zijn ze al klaar. Ik laat ze meestal een half uur ofzo zitten. Haal ze uit de oven en laat ze wat afkoelen: te warm maakt de beesten dood.
De doppen doe ik zelf niet in de oven, wegens smelt-angst. Die gaan in een kookpot met water, vijf minuten koken en dan laten staan in het water.

Vul de flessen, bijvoorbeeld met een pollepel (plastiek!), een trechter (plastiek) en regelmatig roeren: het bezinksel moet mee in de flessen, want ik heb zo een vermoeden dat daar de bacteriën inzitten. Maar toegegeven: dat is een gevoel.

Sluit de flessen af en laat ze staan op kamertemperatuur.

IMG_3792

Wat gebeurt er?
Het gemberbier gist nu verder op fles, en wordt zo licht bruisend. Geduld is ook hier een schone deugd: wij doen de eerste fles open na ongeveer vijf dagen. Als die genoeg bruist: zet de rest in de frigo. Als het nog meer mag: laat nog een paar dagen staan. Een fles die open is geweest gist niet meer verder, dus die moet ge sowieso opdrinken.

Gemberbier is het lekkerste met veel ijs. En begin op tijd aan een nieuwe batch, want ge zit zonder voor ge het zelf goed beseft.

41 thoughts on “Het gemberbier. Het recept.

  1. en zit daar veel alcohol in? Of is het meer zoals tafelbier? Ik lust geen bier, maar krijg wel zin om het eens te proberen.

      1. Even wat alcoolische recepten gegoogled. Daarin steekt ook gist. Logisch eigenlijk. Je hebt de juiste beestjes nodig om suiker te laten fermenteren tot alcohol. In doe van jou zal er ook wel alcohol zitten maar misschien in andere hoeveelheid.

        1. Als je gist toevoegt wordt er alcohol aangemaakt. Als je op deze manier fermenteert is de hoeveelheid alcohol miniem.

    1. hoe meer suiker , hoe meer alcohol.
      Ginger tipple is een drankje van 9.5% en vermoed ik op deze manier gemaakt.

  2. die ten vierde, zo herkenbaar, woehaha! Merci voor het recept, ik ga het zeker proberen, ideaal zo vlak voor de zomervakantie!

  3. Geduld is een schone deugd, zo blijkt maar weer.
    Als ik ooit met fermentatie-experimenten begin, dan zal het met dit recept zijn. Dank voor je zelfkennis en om het dus te delen!

  4. Voor wie daar af en toe eens in de buurt moet zijn: in Kuurne is een winkel waar je goedkope flessen, bokalen etc kan aankopen. Die grote dispenser van 8l kost je daar net over de 25 euro. Paradijs voor wie wil inmaken: BMS Wijndepot

  5. Wat voor thee maak je precies? Gewone? Groene? Best losse thee? Mijn water staat al te filteren en de queeste naar biologisch gember gestart

  6. Giet je dan al je starter bij de thee? Of een deel ervan? (Ik lees hier in my new roots een à twee eetl per liter)

      1. Gingerale maken, op pinterest vind je meerdere recepten die beginnen met een gingerbug!

    1. Dat is inderdaad te veel. Ik had eerst 300 geschreven, maar bij de laatste versie ging ik voor 400 en eigenlijk was dat lekkerder. Ik paste het aan in het recept, en er bleef een cijfer te veel achter. Het is nu aangepast!

  7. 🙂 ik ben al aan dag 4 en het gaat goed voorlopig. Het mengsel ruikt ook nog altijd naar gember 😀

    Groetjes

  8. wil hier ook mee starten, want ben al jaren fan van gemberbier, maar waar vind je bio gember ?

  9. Tijdens de maand zonder alcohol stond er een recept in de weekendeditie van het Nieuwsblad. Deze bevatte een overdosis aan gember en was niet lekker. Nu een 2de poging met dit recept! Vandaag de thee gemaakt, wel in een metalen kom, kan dat kwaad? Roeren doe ik met een houten lepel en zal overgieten in flessen met plastieken bekertje en trechter. Ben benieuwd naar het resultaat…

  10. Hallo,en als je nu alcohol in wilt,dus bier met een schuim kraagje weet je soms hoe je dat bereid,gr Francoise

  11. Mijn gemberbier is heel slijmerig van textuur, helemaal niet aangenaam in de mond (dat moet toch niet meer aangelengd worden met water?). Was ook helemaal ‘lich bruisend’ maar bruiste als zot, alles liep over toen ik de flessen opende. Ik heb alles (vaak uit tijdsgebrek) wel heel langzaam gedaan waardoor alle fases zowat dubbel zo lang werden. Misschien was dat verkeerd?

  12. Ik zit nu aan dag 5 met de starter. Is het normaal dat de starter zeer zuur ruikt? Schimmel is er niet.

  13. Ik begrijp de uitleg van de thee niet. Zijn dat de hoeveelheden per liter? Je spreekt over 1 liter water en daarna over 6 en 8 liter….

    Vriendelijke groet
    Heidy

  14. Beste, ik vroeg me af, is het geen probleem dat de nagisting in glazen flessen gebeurd? Is er geen risico op barsten van de flessen?

    Groeten,
    Philippe

  15. Ik heb zonet mijn eerste fles open gedaan. Er kwam in fase 2 telkens zo schuim achtige schimmel bovenaan. Deze was wit, ik heb deze telkens weggeschept. Nu heb ik in mijn flessen ook bovenaan een wit slijmpje precies. Wil dit zeggen dat het slecht is? Heb zonet geproefd, het bruisde enorm en is koud best oke al heeft het een beetje een rare nasmaak en geur die ik niet kan thuisbrengen. Ik heb nog nooit gemberbier gedronken dus ik heb geen idee of het normaal is…
    Kan iemand me helpen?

  16. Beste,
    Mijn starter was perfect , bidon stond steeds bol. Ik liet dan de lucht er elke dag uit. Weet niet of dit goed was ? Dan de thee erbij zoals voorgeschreven. Na 10 dagen in glazen vat, nog geen bruis. Ook geen schimmel gezien. Vandaag op flessen gedaan. Gaat de bruis nog komen of wat heb ik verkeerd gedaan ? Alles gevolgd zoals voorgeschreven. In starter 800 ml, dan 7 liter erbij gedaan , heb een glazen bokaal van 8 liter, misschien teveel water bijgedaan ? Maak me misschien onterecht ongerust.

    1. Hallo Ann,

      Ik laat de lucht er ook telkens uit bij de starter; want daarin zit bij mij ook telkens veel activiteit en de druk bouwt snel op.

      En in de grote bokaal lukt het mij eveneens niet altijd om er veel bruis in te krijgen. De ene keer lukt het beter dan de andere keer. Maar echt zoals bvb in een cola-blikje is me nog nooit gelukt.
      Ik heb de indruk dat het beter gaat als de omgevingstemperatuur iets hoger is.

      Het deksel van mijn grote bokaal is een draai-deksel en ik vraag me af of het daarmee te maken heeft – dat er minder gas in de grote bokaal blijft hangen … De starter zit in een weckpot van Ikea en die zijn echt luchtdicht … langs het draai-deksel ontsnapt de druk volgens mij gewoon.

      Daarna in de flessen wordt wel weer wat druk opgebouwd. Ik doe ‘t goedje altijd in glazen flessen met beugel-sluiting en dan 1 plastiek/pet-flesje erbij als controle. Daar knijp ik dan af en toe eens in en als ‘t echt hard begint te staan dan zet ik alle flessen in de koelkast.

      Eerlijk gezegd vind ik het nog wel ok zo hoor. De smaak zit echt super goed (wel lang genoeg laten fermenteren want anders dan is ‘t redelijk zoet) en ik ben al tevreden met een paar bubbles :-p

      Maar als iemand nog goede tips heeft dan hoor ik die ook graag!

      PS: Met de 7 liter heb je volgens mij niets verkeerd gedaan (je spreekt van water maar je hebt er toch wel gember-thee van gemaakt hoop ik :-D).

      Grts,
      Philippe

      1. bedankt om te antwoorden. en inderdaad heb er zoals fase 2 thee van gemaakt, met 3 liter water ( van de 7 )
        Mijn bokaal is een speciale van Brouwland “Brewferm Royal Bubbler – 8 l ” voor 20.95 euro.
        Ook draaideksel met dichting en stop. Is luchtdicht.
        Wat betreft fermenteren, ik heb het 10 dagen in de grote bokaal laten staan , heb er dikwijls in geroerd, daar deed ik de eerste dagen het deksel voor af. De laatste dagen heb ik dit niet meer gedaan en enkel met de pot zelf rondgedraaid.
        In elk geval de smaak zit goed, misschien volgende keer 400 gr suiker nemen, heb nu 350 genomen. en een klein plastiek flesje gebruiken om te zien of het hard wordt ( zoals mijn bidon met starter ) dat is een goed idee voor de volgende keer.
        Ik zal de flessen nu een week laten staan en dan proberen.
        In elk geval bedankt voor de moeite.

        Heb je toevallig geen recept voor gemberconcentraat te maken zoals Gimber. ?

  17. Ik ben bezig met met allereerste batch gemberbier en zit nu enkele dagen I m’n fase 2. Er ontstaat een een witte laag aan de oppervlakte. Is dit oppervlakte schimmel of is dit verschijnsel dat ontstaat door gisting?

    1. Hallo, ik ben nu aan mijn derde batch bezig. Ik heb nog geen schimmel gehad. Ik schud wel zeer regelmatig met de Pot, zowel de basis als later de grote bidon fase 2.

      1. oei mijn derde batch is mislukt, is zeeer zuur, geen smaak van gember doch smaakt naar alcohol en de drank spoot uit de fles bij openen, bruisde erg.
        Had meer suiker gedaan omdat de vorige batch toch niet zoet was. Dus meer suiker is ook niet de oplossing.
        Ik blijf proberen tot ik voor mij de juiste smaak krijg

  18. Hoi!
    Is het een verschil als je de gisting (fase 2) in een 1L fles zou doen? (en dus alle volumes herrekent hiernaar)
    Ik heb zo geen grote bokaal 🙂

    Alvast bedankt voor uw reactie!
    Evelyne

    1. Dit zou gaan. Maar dan is het belangrijk dat je flessen hebt die de druk aankunnen. Over het algemeen worden gember bieren met gisting in de fles na een 2-tal dagen al geconsumeerd.
      Het meest ideale voor de smaak is een 2-tal weken luchtdicht en op een donkere plaats laten gisten in een gistvat of emmer (op zich vrij goed koop).
      Maar test het gewoon eens uit. Dan kan je zelf ontdekken of het al dan niet de moeite waard is om te investeren in een grote pot of dat het rechtstreeks van n een fles kan.

  19. Kan je eens her gemberbier in flessen zit, deze laten staan uit de koelkast. Of blijft het dan steeds gas opbouwen. Ik heb niet zo’n grote koelkast dus wou een fles tegelijk koelen voor het opdrinken. Weet iemand hier iets over?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *